«Ο Φίλος μου ο Χίτλερ»: Aλήθειες και Ψέματα για το ναζισμό και τους ομοίους του

Τον τελευταίο καιρό στη χώρα μας βλέπουμε να μεγαλώνουν φαινόμενα σαν το νεοναζισμό και τη Χρυσή Αυγή που τον εκφράζει.

Το κτίσιμο αυτής της ιδεολογίας βασίζεται πάνω σε μία σειρά από μύθους και ψέματα. Ανάμεσα στα άλλα το ψεύτικο πρόσωπο που θέλουν να περάσουν είναι ότι κάποιες από τις βασικές τους αξίες είναι η «συντροφικότητα», η «αλληλεγγύη» και η «έξω από προσωπικές επιδιώξεις» δραστηριοποίηση. Είναι όμως έτσι;

Τις τελευταίες εβδομάδες έχει ανέβει στο θέατρο Αγγέλων Βήμα ένα θεατρικό έργο με τίτλο «Ο Φίλος μου ο Χίτλερ», γραμμένο από το Γιούκιο Μίσσιμα. Ο συγγραφέας είναι από τους σημαντικότερους της παγκόσμιας λογοτεχνίας, έχει γίνει μάλιστα γνωστός ακόμα περισσότερο από τη συμβολική του αυτοκτονία, την οποία διέπραξε ως πράξη διαμαρτυρίας απέναντι στον εκφυλισμό του πολιτισμού της Ιαπωνίας από τον αμερικάνικο τρόπο ζωής και σκέψης που σταδιακά επικρατούσαν στη χώρα του.

Στο συγκεκριμένο έργο περιγράφεται η Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών η οποία συνέβη στις 30 Ιουνίου 1934 στη Γερμανία. Την περίοδο εκείνη το ναζιστικό κόμμα του Χίτλερ βρισκόταν ήδη σε άνοδο και ήταν μια σημαντική κοινοβουλευτική δύναμη. Είχε κατορθώσει να ξεγελάσει τη γερμανική κοινωνία καθώς διακήρυσσε ότι το κόμμα του ήταν κατά των διεφθαρμένων πολιτικών αλλά και ότι δήθεν  αγωνιζόταν για τα συμφέροντα των εργαζομένων. Μάλιστα υπερασπιζόταν προς τα έξω σθεναρά ηθικές αξίες όπως η φιλία, η εντιμότητα, η ηθική ακεραιότητα. Στην πραγματικότητα όλα αυτά δεν ήταν παρά μύθοι τους οποίους χρησιμοποιούσε ο καιροσκόπος, εγωπαθής και υπερφιλόδοξος Χίτλερ για να ξεγελάσει την κοινωνία και να κατορθώσει να γίνει ο απόλυτος Φύρερ. Έφτασε λοιπόν η στιγμή όπου έπρεπε να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα. Για να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του έπρεπε να συνάψει καινούριες συμμαχίες, αυτή τη φορά με τον εκπρόσωπο του μεγάλου κεφαλαίου και κατασκευαστή όπλων Κρουπ αλλά και να ξεκόψει από τις παλιές. Τη συγκεκριμένη νύχτα διέταξε και εκτελέστηκαν πάνω από πεντακόσια άτομα-μέλη του κόμματός του οι οποίοι ήταν εμπόδιο στις προσωπικές επιδιώξεις του. Ανάμεσα σε αυτούς ο κολλητός του Ρεμ, υπεύθυνος για τα παρακρατικά σώματα ασφαλείας του κόμματος, ο οποίος ήταν όχι μόνο φίλος από τα πρώτα του βήματα αλλά και ο μόνος ο οποίος μπορούσε να τον φωνάζει με το μικρό του όνομα καθώς επίσης και ο Στράσερ, ο θεωρητικός του κόμματος που πίστευε ότι πρέπει το κόμμα να έχει ένα λαϊκό προφίλ.

Μέσα σε μια στιγμή λοιπόν, τη Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών, εκτελέστηκαν οι χθεσινοί φίλοι, σύμμαχοι και σύντροφοι γιατί αποτελούσαν το τελευταίο εμπόδιο για την κατάκτηση της καγκελαρίας και οι μέχρι πρότινος «εχθροί» (μεγαλοβιομήχανοι, αστοί και αριστοκρατία) έγιναν οι καινούριοι κολλητοί που θα τον βοηθούσαν στα παρανοϊκά σχέδιά του για την κατάκτηση, με αίμα και ατσάλι, της υπόλοιπης Ευρώπης.

Το θεατρικό έργο του Μίσιμα, με αυτόν τον ειρωνικό τίτλο, περιγράφει το κρίσιμο βράδυ όπου ο φασισμός πετάει την προβιά του αμνού και αποκαλύπτει το αποκρουστικό χαμόγελο του λύκου.

Η σκηνοθέτις Άσπα Τομπούλη, παίρνει το κείμενο του Μίσσιμα, το οποίο αξίζει να αναφέρουμε ότι δεν παραλαμβάνεται στα καθαυτά θεατρικά του έργα, και αναδεικνύει όλη τη δυναμική την οποία αυτό περιλαμβάνει. Μετατρέπει ένα κείμενο διαλόγων σε ένα θεατρικό έργο μέσα στο οποίο οι τέσσερεις αυτές προσωπικότητες ψυχογραφούνται και καταγράφονται εν είδει ακτινογραφίας με τον πλέον ουσιαστικό τρόπο. Κατορθώνει να πετύχει πάρα πολύ καλές ερμηνείες από τους τέσσερις ηθοποιούς συνεργάτες της με τον Β. Ρίσβα (στο ρόλο του Στράσσερ) και του Γ. Ροζάκη (στο ρόλο του Κρουπ), να ερμηνεύουν τους ρόλους τους με την εσωτερικότητα που αρμόζει στο θεωρητικό του ναζισμού αλλά και τον ψυχρό υπολογιστή βιομήχανο αντίστοιχα. Πολύ καλές και οι ερμηνείες του Ν. Νίκα (στο ρόλο του Χίτλερ) αλλά βεβαίως και του Κ. Καζανά (στο ρόλο του Ρεμ) με το βάρος να πέφτει στους δύο αυτούς ρόλους σε ένα περισσότερο εκφραστικό και εξωτερικό επίπεδο.

Στο έργο έχει προστεθεί από τη σκηνοθέτιδα και στο ρόλο της Κομπέρ (αφηγήτριας μπορούμε να πούμε) η Εμ. Καμίνσκι σε μια προσπάθεια σύνδεσης του τότε με το σήμερα.

Η όλη πρόταση κατορθώνει να καταρρίψει τον όποιο μανδύα νομιμοποίησης του φασισμού και να αναδείξει τις σάπιες, σαθρές όσο και αποκρουστικές δομές και ευκαιριακές συμμαχίες που το διέπουν.

Info: 

Ο φίλος μου ο Χίτλερ
του Γιούκιο Μίσσιμα

Η εξουσία του δικτάτορα.

Μετάφραση: Άσπα Τομπούλη
Σκηνοθεσία: Άσπα Τομπούλη Παίζουν: Νίκος Νίκας Γιάννης Ροζάκης, Κώστας Καζανάς, Βασίλης Ρίσβας

Η Μαρλένε Καμίνσκι σε ρόλο κομπέρ συνδέει τα κομμάτια της ιστορίας και της Ιστορίας.

ΠΡΕΜΙΕΡΑ: Σάββατο, 26 Ιανουαρίου 2013
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ:
Τετάρτη στις 20.00
Παρασκευή στις 18.00
Σάββατο στις 20.00
Κυριακή στις 19.00

ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΟΔΟΣ: 10 ΕΥΡΩ

Αγγέλων Βήμα, Σατωβριάνδου 36, Ομόνοια, 210 5242211 & 210 5242213